Hoe verricht je het doden gebed (JANAZAH)?
Disclaimer: De informatie in dit artikel is deels afkomstig van de Serie [For Those Left Behind, van Yaqeen Institute]. Deze serie is in het Engels en door mijn vertaling wil ik deze kennis graag met jullie delen. Moge Allah Yaqeen Institute rijkelijk belonen voor deze waardevolle informatie.
In de naam van Allah, de meest Barmhartige, de meest Genadevolle.
Wanneer je op deze wereld wordt gezet, wordt de Adhan in je oren gereciteerd en wordt er niet voor je gebeden. En wanneer je deze wereld verlaat, wordt er voor je gebeden zonder adhan. Ons leven op deze Dunya is zó kort dat de tijd tussen onze geboorte en onze dood als het ware vergeleken kan worden met de tijd tussen de adhan en het gebed. Subhan’Allah.
1. Wat is het dodengebed (Salatu Janazah)?
Het dodengebed is voor de moslim een manier om afscheid te nemen van de overledenen en tegelijkertijd een reminder dat onze dag er ook aan zit te komen. Nadat de overledene is gewassen, wordt diegene in zijn of haar kist gelegd en gebracht naar de moskee waar er voor hem/haar gebeden wordt.
2. Hoe bid je het Janazah gebed?
De Profeet Mohammed (vzm) heeft ons het dodengebed geleerd op een hele unieke wijze. In tegenstelling tot de verplichte dagelijkse gebeden, kent de Janazah geen buigingen (ruku) en prostratie (sudjud). Het gebed wordt verricht in de moskee en is dus uitsluitend vóór en dóór moslims. Voordat je begint met het gebed, verricht je zoals gewoonlijk je wudu. Het gebed begint zonder adhan of Iqama en bevat 4 Takbiraat (het zeggen van “Allaahoe akbar”).
- Na de eerste Takbier wordt Surah Al Fatiha opgelezen.
- Na de tweede Takbier reciteer je de salawat voor de Profeet, op dezelfde manier die je ook reciteert aan het einde van je verplichte gebeden (Salat Ibrahim):
اللّهُـمَّ صَلِّ عَلـى مُحمَّـد، وَعَلـى آلِ مُحمَّد، كَمـا صَلَّيـتَ عَلـىإبْراهـيمَ وَعَلـى آلِ إبْراهـيم، إِنَّكَ حَمـيدٌ مَجـيد ، اللّهُـمَّ بارِكْ عَلـى مُحمَّـد، وَعَلـى آلِ مُحمَّـد، كَمـا بارِكْتَ عَلـىإبْراهـيمَ وَعَلـى آلِ إبْراهيم، إِنَّكَ حَمـيدٌ مَجـيد
O Allaah, stuur gebeden naar Mohammed en naar zijn volgelingen, zoals U gebeden stuurde naar Ibrahiem en naar zijn volgelingen; U bent voorzeker Prijzenswaardig, Glorierijk. En geef zegeningen aan Mohammed, en zijn volgelingen, zoals U zegeningen gaf aan Ibrahiem en zijn volgelingen. U bent voorzeker Prijzenswaardig, Glorierijk.
Allaahoemma sallie ‘ala Moehammad wa ‘ala Moehammadien, kamaa sallayta ‘ala ibraahiema wa ‘ala aalie ibrahiema, iennaka hamiedoen madjied. Allaahoemma bariek ‘ala Moehammadien wa ‘ala aalie Moehammadien kamaa barakta ‘ala ibraahiema wa ‘ala aalie ibrahiem. Iennaka hamiedoen madjied.
[Al-Bukhari, cf. Al-Asqalani, Fathul-Bari 6/408.] - Na de derde Takbier verricht je naar eigen keus een Dua voor de overledenen, maar de beste dua die de Profeet aan ons heeft meegegeven is de volgende:
اللهُـمِّ اغْفِـرْ لِحَيِّـنا وَمَيِّتِـنا وَشـاهِدِنا وَغائِبِـنا وَصَغيـرِنا وَكَبيـرِنا وَذَكَـرِنا وَأُنْثـانا اللهُـمِّ مَنْ أَحْيَيْـتَهُ مِنّا فَأَحْيِـهِ عَلى الإِسْلام وَمَنْ تَوَفَّـيْتَهُ مِنّا فَتَوَفَّـهُ عَلى الإِيـمان اللهُـمِّ لا تَحْـرِمْنـا أَجْـرَه وَلا تُضِـلَّنا بَعْـدَه
O Allah, vergeef onze levende en onze dode, onze jongeren en onze ouderen, onze mannen en onze vrouwen, degenen die bij ons zijn en degenen die afwezig zijn. O Allah, aan wie U ook maar leven geeft onder ons, geef hem een leven in het geloof. En wie U ook maar van ons wegneemt, neem hem weg in de islam. O Allah, onthoud ons niet van zijn beloning en laat ons niet dwalen na hem.
Allahoemma aghfir lih’ayyinaa wa mayyitinaa wa shaahidinaa wa ghaa-ibinaa wa saghierinaa wa kabierinaa wa dhakarinaa wa oenthaanaa. Allahoemma min ah’yaytahoe minnaa fa-ah’yihi 3ala l-islam wa min tawaffaytahoe minna fatawaffahoe 3ala l-imaan. Allahoemma laa tah’rimnaa adjrahoe, wa laa toedillanaa ba3dah. [Ibn Majah]
- Na de vierde Takbier kun je een dua verrichten voor jezelf, voor onze ummah of een extra dua voor de overledenen.
- Daarna eindig je met één Tasleem (begroeten van de Engelen) naar rechts en je zegt; Assalaamoe alaykoem wa rahmatoe-llaah.
3. Janazah is een gemeenschappelijke verplichting & recht van iedere moslim
Het verrichten van het Janazah gebed is het recht van een moslim op de moslims. Het is een gemeenschappelijke verplichting, alhoewel dit vaak niet zo wordt gezien. Er zijn een aantal punten waar je als moslim recht op hebt en je dit kunt en moet verwachten van je medemoslim. Het dodengebed (salatu Janazah) is daar een van. De Profeet Mohammed (vzm) heeft het volgende gezegd:
Overgeleverd door Abu Huraira: Ik hoorde de boodschapper van Allah (ﷺ) zeggen: “De rechten van een moslim op de moslims zijn vijf: het beantwoorden van de salaam, het bezoeken van de zieken, het volgen van de begrafenisstoeten, het aanvaarden van een uitnodiging en het beantwoorden van degenen die niezen.
[Al-Bukhari and Muslim]
Zoals je in bovenstaande Hadith kunt lezen is het bijwonen en volgen van een begrafenis een Fard-e-kifayah. Dit betekent dat het niet verplicht is voor iedereen, zolang er maar één moslim het gebed heeft verricht. Daarmee wordt de gehele moslim gemeenschap ontheven van deze verplichting.
Helaas zie je tegenwoordig dat weinig mensen Janazah’s van hun mede broeders of zuster bijwonen. Vaak zie je alleen de familie leden van de overledenen het gebed verrichten, terwijl het een recht van een moslim op de moslims is om dit zoveel mogelijk te doen. Soms zie je Janazah’s met honderen mensen en soms zie je Janazahs met maar een paar mensen. Dit hoort niet zo te zijn.
Allaahul musta’aan (Moge Allah ons Helpen).
4. Beloning voor het bidden van de Janazah
De Islam is een geloof waarbij niets ongezien gaat en waarbij alles wat je doet beloond wordt. De Profeet Mohammed (v.z.m.h) heeft het volgende gezegd betreft de beloning voor het bidden van de Janazah;
Overgeleverd door Abu Huraira, dat de Boodschapper van Allah (ﷺ) (v.z.m.h) heeft gezegd: “Wie de begrafenisstoet bijwoont tot hij er het begrafenisgebed voor verricht, krijgt een beloning gelijk aan één Qirat, en wie hem begeleidt tot de begrafenis, krijgt een beloning gelijk aan twee Qirats.” Er werd gevraagd: “Wat zijn twee Qirats?” Hij antwoordde: “Als twee grote bergen.“
[Sahih al-Bukhari 1325]
Zoals je hierboven kunt lezen is de beloning voor het bijwonen van een Janazah erg groot. Voor elk kleine daad word je beloond door Allah, hoe mooi is dat? In elke ‘act of kindness’ zit khair (goedheid) en barakah (zegeningen). Laten we dus samen als een ummah meer Janazah’s bijwonen en onze recht tegenover onze broeders en zusters in de Islam te vervullen. Zo krijgen we niet alleen meer beloningen van Allah, maar om onszelf ook te herinneren dat deze dunya tijdelijk is.
سبحانه و تعالى – Allahu A’lam
En Allah weet het beste. Alles wat ik schrijf dat goed en waar is, is afkomstig van Allah (swt), en alles wat ik verkeerd schrijf, is een fout van mezelf. Moge Allah mij vergeven, Ameen.
